بسیاری از مصرف‌کنندگان برنج اطلاعات کاملی درباره اینکه تفاوت برنج دانه، لاشه (سر لاشه) و نیم دانه چیست، ندارند. برنج‌ها از نظر شکل دانه، به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. برخی از دانه‌های برنج در طی فرآیند برداشت، شالیکوبی و پاکسازی، ممکن است دچار شکستگی شوند و به این ترتیب، بسیاری از محصولات پس از بسته‌بندی دارای دانه‌هایی با شکل ناقص هستند. در ادامه این مقاله از وبلاگ گالش، قصد داریم به بررسی و مقایسه برنج کامل با برنج لاشه و نیم دانه بپردازیم.
برنج دانه (کامل) چیست؟
برنج دانه یا برنج کامل، همان برنج معمولی است که همه دانه‌های آن دارای ابعاد کامل هستند. این نوع برنج، هیچ دانه ریز، شکسته یا ناقصی ندارد و تنها شامل دانه‌هایی است که ابعاد کامل و استاندارد را دارند. در واقع این برنج‌ها، نسبت به برنج‌هایی که ممکن است دارای دانه‌های ناقص باشند، قیمت بیشتری دارد.
برنج لاشه یا سرلاشه چیست؟
برنج لاشه که برنج سرلاشه نیز نامیده می‌شود، دارای ابعادی بین برنج کامل و برنج نیم دانه است. به این معنی که ابعاد برنج لاشه، از برنج کامل کوچک‌تر و از برنج نیم دانه بزرگ‌تر است. البته میان برنج لاشه و سرلاشه نیز تفاوت‌هایی قائل می‌شوند. تعداد دانه‌های سالم برنج سرلاشه بیشتر و درصد نیم دانه موجود در آن کم است. ولی برنج لاشه هم تعداد دانه‌های ریز بیشتری دارد و درصد نیم دانه موجود درآن بیشتر است. اما در حالت کلی برنج لاشه و سرلاشه تفاوت آن‌چنانی باهم ندارند.
برنج نیم دانه چیست؟
برنج نیم‌دانه ریزترین دانه‌های برنج هستند که از برنج لاشه یا سرلاشه نیز ریزر هستند. در واقع برنج نیم دانه ابعادی معادل نصف یا کمتر از نصف یک برنج کامل است و برای مصارفی چون آش، سوپ، شله زرد و… مورد استفاده قرار می‌گیرد و کمترین قیمت رانیز در بازار دارد.
چرا دانه‌های برنج شکسته می‌شود؟
یکی از سوالاتی که مصرف‌کنندگان می‌پرسند، دلایل به وجود آمدن برنج‌های نیم دانه و لاشه است. عوامل مختلفی در خرد و ریز شدن دانه‌های برنج نقش دارند. از جمله این عوامل می‌توان به شرایط آب و هوایی نا مناسب، خاک نامساعد، جنس بذر، آفت زدگی، سرد و گرم شدن دانه‌های برنج در آفرایند تبدیل در کارخانه، عملکرد نامناسب دستگاه‌های شالیکوبی، روش‌های نادرست جابه‌جایی و حمل و نقل برنج اشاره کرد. که همه عوامل می‌تواند در خرد و ریز شدن دانه‌های برنج نقش داشته باشند و متناسب با میزان شکستگی، برنج لاشه و نیم‌دانه تولید شود.
قیمت برنج سرلاشه یا لاشه و نیم دانه
یکی ازسوالات متداولی که پیش می‌آید تفاوت قیمت برنج لاشه یا سرلاشه و نیم دانه است. در مقایسه برنج کامل با برنج لاشه و نیم دانه باید گفت که به طور کلی برنج دانه (کامل) با توجه به میزان کیفیت آن نسبت به برنج لاشه و نیم‌دانه قیمت بالاتری دارد و برنج لاشه و نیم دانه بسته به اینکه درصد برنج کامل در آن‌ها کمتر است، این برنج‌ها را به انتخابی به صرفه تبدیل می‌کند. البته بابد در نظر داشت که به طور کلی قیمت برنج نیم دانه یا لاشه براساس نوع آن برنج متفاوت است.
کدام نوع برنج کامل ، لاشه یا نیم دانه را بخریم؟
همه برنج‌هایی که دارای درصدی برنج لاشه یا نیم دانه هستند، در فرآیند بوجاری خالص و یک‌دست می‌شوند و برنج‌های ریزتر از آن‌ها جدا می‌شود. البته این برنج‌های لاشه ونیم‌دانه نیز کاربردها و استفاده های خاص خود را دارند. ضمن اینکه می‌توان این دو نوع برنج را نیز مثل برنج کامل پخت. همچنین این برنج‌ها به دلیل دانه‌های ریزتر عطر و طعم بیشتری نیز نسبت به برنج کامل داشته باشند. قیمت پایین‌‌تر برنج‌های نیم دانه و سرلاشه، یکی از عواملی است که مصرف کنندگان را به سمت خرید این برنج به‌صرفه ترغیب می‌کند. از دیگر مزایای برنج سرلاشه و نیم دانه، می‌توان به هضم آسانتر این برنج‌ها اشاره کرد؛ افرادی که دارای مشکلات گوارشی هستند، می‌توانند برای هضم آسانتر، از برنج نیم دانه یا سرلاشه استفاده کنند.